Sidaad isu taqaan ayay dadku kuu yaqaanan
Duulaanka lagu qaado fikirka umadaha waxuu dhaawac weyn u
gaystaa in badan oo ah fikirka toolmoon ee umadaas, Waxuu dhalin gadiyaa oo
raad weyn kaga tagaa qiyamka nololeed, akhlaaqeed iyo fikireed ee umadaas.
Sida ku cad bogaga taariikheed ee dunida gaar ahaan
taariikhada Islaamka, waxa qayb weyn ka qaatay fiditaankii islamku uu dunida ku
faafay dhaqankii akhlaaqeed ee dadyawgii islaamka faafinayay ay kula dhaqmeen,
sida tusaale ahaan ay sheegaan
taariikhyahandu, wadanka Malaysia waxa islamku ku gaadhay dhaqankii ay
xambaarsanaayeen dadkii ganacsatada ahaa ee u tagay umadaas, maantana waa
wadanada ugu badan tirada muslimiinta.
Isbadalka ku dhaca
fikirka toolmoon ee umadaha ama qaadashada dhaqanada aan asalkoodii hore ku jirin waxuu in badan ka tarjumaa burburka xadaaradeed ee
umadaas, tusaale ahaan sida dadka reer galbeedka ahi muslimiinta u yaqaanan
marka ay sifaynayaan oo ah in ay ku tilmaaman dad xag jir ah oo haysta diin aan
naxariista aqoon, ama dad u heelan had iyo jeer in ay wax dilaan oo dadka bara
kiciyaan, Waa aragtida gaalada kuwooda caqliga liita ay ka qabaan islaamka ama
aan aqoon badan u lahayn diinta islaamka ee ku dhisan naxariista, cadaalada iyo
in dadka ay ka badbaadiso Naar.
Si kastaba ha ahaato fikirka qaloocan ee ay ka haystaan
islaamka iyo dadkiisa dhaqanka wanaagsan leh, waxuu arinku sii dhabqay markii ay qaybo ka mid ah bulshada islaamka ay ku dhawaaqeen erayo dhaawac ku ah jiritaanka umuda islaamka waa mid
aad looga murugooda in fikirkii toolmoonaa ee umadu qaldamo oo ay sababta in la
helo kooxo la fikir ah, sida kuwa reer galbeedku ku tilmaaman umuda
islamka ah ee ay ka mid ka yihiin Xag jir, Argagxiso, Islamka qunyar socdka ah,
Islamka dimuquraadiga ah IWM.
Bal u fiirso sheekan uu qoray ninkan carabka ahi oo isagu isu qiraya wixii gaaladu ku sifayn jirtay umada islaamka.
Bal u fiirso sheekan uu qoray ninkan carabka ahi oo isagu isu qiraya wixii gaaladu ku sifayn jirtay umada islaamka.
![]() |
Pic1: Bisadani waxa isu haystaa Libaax halka Ey-guna uu isu arko wax yar. |
Sida aan ka daalacday mid ka mid ah bogaga carabta Sheeko uu
qoray nin carab ah oo ka dhacday sida uu sheegay qoraagu beer ku taala
magaalada New York ee cariga maraykan.
Maalin ayaa waxa soo maray beer ku taala magalaada New York nin carab ah, waxa uu arkay ilma yar oo Ey weyni uu jiid-jiidanayo rabana in uu cuno, ninkii si dagdag ah ayuu ugu cararay ilmihii yaraa waanu la dagaalamay Ey-gii ilaa uu dilay waana uu badbaadiyay ilmihii yaraa ee waalidkii kaga tagay beerta lagu raaxaysto.
Maalin ayaa waxa soo maray beer ku taala magalaada New York nin carab ah, waxa uu arkay ilma yar oo Ey weyni uu jiid-jiidanayo rabana in uu cuno, ninkii si dagdag ah ayuu ugu cararay ilmihii yaraa waanu la dagaalamay Ey-gii ilaa uu dilay waana uu badbaadiyay ilmihii yaraa ee waalidkii kaga tagay beerta lagu raaxaysto.
Markii uu ninkii badbaadiyay ilmihii yaraa kana soo jeestay
ayaa Waxa meel aan ka fogayn kala socday dhacdadan naxdinta leh iyo sida ay wax
u dhaceen askari boolis ah oo ka tirsan booliska magaalada New York.
Askarigii booliska ahaa ayaa u mahad celiyay ninkii hawsha weyn ee uu qabtay, waxuu u sheegay ninkii in hawshan weyn ee uu qabtay darteed lagu soo qori doono bogaga hore ee jariiradaha New York. Lakiin arinka xiisaha badni waxa uu ahaa dooda dhex martay askariga iyo ninkii ilmaha yar badbaadiyay oo ku saabsanayd ciwaanka laga dhigi doono kaas oo askarigu ku sheegay in loo qori doono “Nin Geesi ah oo reer New York ah oo badbaadiyay ilmo yar ka dib markii uu weeraray Ey Halis ahi’’ Ninkii waxa ugu jawaabay lakiin anigu ma ihi reer New York, ninkii askariga ahaa ayaa yidhi hadba ciwaanka waxaan ka dhigi doonaa “Nin Maraykana oo Geesi ah ayaa badbaadiyay ilmo yar ka dib markii uu weeraray Ey Halis ahi’’ ninkii ayaa hadna u sheegay askarigii in aanuu ahayn Maraykan, askarigii ayaa waydiiyay maxaad ahayd? Waxa uu ugu jawaabay waxaan ahay nin carab ah, ninkii askariga ahaa u sheegay in ciwaanka loo badali doonaa sida tan. ‘’ Nin Carab ah oo xag jir ah ayaa Ey aan waxba galabsan ku dilay magaalada New York’’.
Askarigii booliska ahaa ayaa u mahad celiyay ninkii hawsha weyn ee uu qabtay, waxuu u sheegay ninkii in hawshan weyn ee uu qabtay darteed lagu soo qori doono bogaga hore ee jariiradaha New York. Lakiin arinka xiisaha badni waxa uu ahaa dooda dhex martay askariga iyo ninkii ilmaha yar badbaadiyay oo ku saabsanayd ciwaanka laga dhigi doono kaas oo askarigu ku sheegay in loo qori doono “Nin Geesi ah oo reer New York ah oo badbaadiyay ilmo yar ka dib markii uu weeraray Ey Halis ahi’’ Ninkii waxa ugu jawaabay lakiin anigu ma ihi reer New York, ninkii askariga ahaa ayaa yidhi hadba ciwaanka waxaan ka dhigi doonaa “Nin Maraykana oo Geesi ah ayaa badbaadiyay ilmo yar ka dib markii uu weeraray Ey Halis ahi’’ ninkii ayaa hadna u sheegay askarigii in aanuu ahayn Maraykan, askarigii ayaa waydiiyay maxaad ahayd? Waxa uu ugu jawaabay waxaan ahay nin carab ah, ninkii askariga ahaa u sheegay in ciwaanka loo badali doonaa sida tan. ‘’ Nin Carab ah oo xag jir ah ayaa Ey aan waxba galabsan ku dilay magaalada New York’’.
Akhriste, waxa laga yaabaa in sheekadani ay tahay mid malaha awaal ah
ama ay tahay sheeko dhab ah oo dhacday, si kastaba ha ahaatee sheekadan waxa
qoray oo qalinka u qaatay nin carab ah waxna lagu qoray mid ka mid ah bogaga
carabta, waxa laga yaabaa in ay maskaxdeena ay ku soo dagdagto in gaaladu ay
neceb yihiin Islaamka iyo carabtaba waana sida in badan aynu qalbiga ku hayno. si kale marka loo eego miyaan loo fasir karin waxa aad isu taqaan ka carab ahaan ayay dunidu kuu taqaanaan, waxa laga hayaa nin xikmad badnaa xukun alle siiyay in umad kastaa tahay waxa ay iska dhigto ama isu aragto. قال احد الحكماء كما ترى نفسك يراك الاخرون
![]() |
Pic 2: Sidaa isu taqaan ayaa laguu yaqaanaa |
Waa xaqiiqo in sida aad isu taqaan ay duniduna kuu taqaan,
bal u fiirso bulshada soomalida waxa ay isu yaqaanan dad aan heshiin Karin
hadii ay meel isugu yimaadaan dunida kalana sidaas ayay u taqaanaa, somalidu
waxay in badan sugaan waa deeq dibada ah
oo lagu caawiyo duniduna waxa u taqaanaa umad la caawiyo oo tabaalaysan una
baahan gargaar binu-aadamino, somalidu waxa in badan jecel yihiin oo ay wax
badan waydiiyaan dadkooda dibada wax ku soo bartay iyagoo indhaha kala lalinaya
aqoonta gudaha lagu bartay duniduna waxa waxbarshada gudaha ee somalida u
taqaanaa mid aan meel gaadhsiisnayn.
Isku soo wada duuboo in umad ahaan lagu faano waxa aad
haysto habo yaraadee waa laga maarmaan, hadii aad adigu sharaf u yeesho waxa
gacantaada ku jirta dadka kalana wuu kula qiimanayaa hadii aad hoojisana cidi hadh u jiidmayso.
Aynu qiimayno qiimaha nolasheena.
Alla Mahad Leh
Abdiqani Mohamed Ege